۰۵ شهریور ۹۱ ، ۰۸:۵۹
اجلاس عدم تعهد و یک فرصت تاریخی
نزدیک یک هفته تا برگزاری اجلاس عدم تعهد در تهران باقی مانده است. در این اجلاس، مهمانانی نیز حضور دارند که پذیرایی ویژه‌ای از آنان خواهد شد. آیا ایران می‌تواند از این فرصت پیش آمده با یک دیپلماسی خلاق بهره‌برداری کند؟
در حالی که هفته آینده قرار است تهران میزبان رؤسا و مقامات کشورهای گوناگون از سراسر جهان در اجلاس غیر متعهد‌ها باشد، شاید هیچ کس به اندازه نخست وزیر هندوستان در تهران مورد استقبال گرم قرار نگیرد. در جایی که کشور به دنبال کم کردن و رد کردن فشار دوچندان غرب در تحریم‌های مالی و نفتی است، شاید هیچ کشوری به اندازه مشتریان آسیایی ایران ارجحیت و اولویت ندارند.
نخست وزیر هند، منموهان سینگ، نخستین نخست وزیری است که تقریبا در بیش از یک دهه گذشته از ایران بازدید می‌کند و این بهترین فرصت برای کشور است تا در این میان با کاربست استراتژی‌های مناسب، اقدام به کاهش فشارهای واشنگتن و اروپا کند.
هرچند با وجود ادامه واردات نفت کشورهایی همچون، هند، چین کره جنوبی و ژاپن، هنوز هم صادرات نفت ایران به اندازه دوره پیش از تحریم‌ها نخواهد بود، همین میزان صادرات نفت از ایران به سوی مشتریان آسیایی نیز به معنای ادامه کسب درآمدهای نفتی و کم کردن فشار تحریم‌ها از سوی غرب است.
ایالات متحده برای همگام ساختن مشتریان آسیایی ایران با تحریم‌ها از قدرت اقتصادی و اجباری خود سود برد و البته با دادن یک فرصت شش ماهه به این کشور‌ها، توانست آنان را مجاب به کاهش واردات نفت از ایران کند؛ اما صنایع وابسته به نفت این کشور‌ها، در کنار عدم توان برای جایگزینی نفت ایران در کوتاه مدت منجر به آن شد که پس از مدتی این کشور‌ها اقدام به ازسر‌گیری واردات نفت از ایران کنند، تا جایی که گزارش‌ها، حاکی از آن است که در ماه آینده، میزان صادرات نفت ایران به کشورهای آسیایی، معادل میزان صادرات پیش از تحریم‌ها خواهد بود.
این امر نشان دهنده آن است که در جایی که اقتصاد جهانی در حال بازپروری است، فشارهای ایالات متحده نتوانسته این کشور‌ها را مجاب به خطر انداختن صنایع وابسته به نفت کند. از این روی است که تحلیلگران بر این باورند که به رغم تحریم‌های غرب، چین، ژاپن و همچنین هند به عنوان بزرگترین مشتریان نفتی ایران باقی خواهند ماند.
این درحالی است که اطمینان از اثربخش بودن تحریم‌ها علیه ایران در راستای توقف برنامه هسته‌ای، موضوعی است که روز به روز بیشتر محل اختلاف اسرائیل، آمریکا و کشورهای اروپایی می‌شود. آمریکا با اطمینان به اثر بخش بودن تحریم‌ها، همچنان خواهان ادامه آن‌ها و دادن زمان بیشتر برای نتیجه بخش شدن آنهاست، حال آن که برخی از مقامات تندروی رژیم صهیونیستی، به تازگی گفته‌اند، در صورتی که جامعه جهانی نتواند جلوی برنامه هسته‌ای ایران را بگیرد، حمله نظامی محتمل است.
اما در این میان، استراتژی ایران در این مدت از گذشت تحریم‌ها، تمرکز و پافشاری بر فروش نفت به مشتریان آسیایی بوده و این امر ناشی از این واقعیت است که کشورهایی همچون هند و چین بیش از همیشه، نیازمند تغذیه صنایع خود هستند. هرچند در این میان این اصرار ایران شاید یک معامله نابرابر را رقم زده باشد، این استراتژی است که ایران بر آن و برای نشان دادن به تأثیر بودن تحریم‌ها پافشاری می‌کند.
از این روی، اجلاس عدم تعهد برای ایران، یک فرصت برای نمایش قدرت دیپلماسی است. این اجلاس می‌تواند با یک تغییر دستور کار از سیاسی به اقتصادی ـ که مسلما تهران جهت دهنده و تعیین کننده آن خواهد بود ـ فضا و مفهوم عدم تعهد را به نفع اوضاع کنونی تغییر داده و با در نظر آوردن ظرفیت‌های موجود در میان کشورهای شرکت کننده در اجلاس، بهترین و مهمترین گزینه را برای ائتلاف در نظر آورد.
نخست وزیر هند، منموهان سینگ، نخستین نخست وزیری است که تقریبا در بیش از یک دهه گذشته از ایران بازدید می‌کند و این بهترین فرصت برای کشور است تا در این میان با کاربست استراتژی‌های مناسب، اقدام به کاهش فشارهای واشنگتن و اروپا کند.
هرچند با وجود ادامه واردات نفت کشورهایی همچون، هند، چین کره جنوبی و ژاپن، هنوز هم صادرات نفت ایران به اندازه دوره پیش از تحریم‌ها نخواهد بود، همین میزان صادرات نفت از ایران به سوی مشتریان آسیایی نیز به معنای ادامه کسب درآمدهای نفتی و کم کردن فشار تحریم‌ها از سوی غرب است.
ایالات متحده برای همگام ساختن مشتریان آسیایی ایران با تحریم‌ها از قدرت اقتصادی و اجباری خود سود برد و البته با دادن یک فرصت شش ماهه به این کشور‌ها، توانست آنان را مجاب به کاهش واردات نفت از ایران کند؛ اما صنایع وابسته به نفت این کشور‌ها، در کنار عدم توان برای جایگزینی نفت ایران در کوتاه مدت منجر به آن شد که پس از مدتی این کشور‌ها اقدام به ازسر‌گیری واردات نفت از ایران کنند، تا جایی که گزارش‌ها، حاکی از آن است که در ماه آینده، میزان صادرات نفت ایران به کشورهای آسیایی، معادل میزان صادرات پیش از تحریم‌ها خواهد بود.
این امر نشان دهنده آن است که در جایی که اقتصاد جهانی در حال بازپروری است، فشارهای ایالات متحده نتوانسته این کشور‌ها را مجاب به خطر انداختن صنایع وابسته به نفت کند. از این روی است که تحلیلگران بر این باورند که به رغم تحریم‌های غرب، چین، ژاپن و همچنین هند به عنوان بزرگترین مشتریان نفتی ایران باقی خواهند ماند.
این درحالی است که اطمینان از اثربخش بودن تحریم‌ها علیه ایران در راستای توقف برنامه هسته‌ای، موضوعی است که روز به روز بیشتر محل اختلاف اسرائیل، آمریکا و کشورهای اروپایی می‌شود. آمریکا با اطمینان به اثر بخش بودن تحریم‌ها، همچنان خواهان ادامه آن‌ها و دادن زمان بیشتر برای نتیجه بخش شدن آنهاست، حال آن که برخی از مقامات تندروی رژیم صهیونیستی، به تازگی گفته‌اند، در صورتی که جامعه جهانی نتواند جلوی برنامه هسته‌ای ایران را بگیرد، حمله نظامی محتمل است.
اما در این میان، استراتژی ایران در این مدت از گذشت تحریم‌ها، تمرکز و پافشاری بر فروش نفت به مشتریان آسیایی بوده و این امر ناشی از این واقعیت است که کشورهایی همچون هند و چین بیش از همیشه، نیازمند تغذیه صنایع خود هستند. هرچند در این میان این اصرار ایران شاید یک معامله نابرابر را رقم زده باشد، این استراتژی است که ایران بر آن و برای نشان دادن به تأثیر بودن تحریم‌ها پافشاری می‌کند.
از این روی، اجلاس عدم تعهد برای ایران، یک فرصت برای نمایش قدرت دیپلماسی است. این اجلاس می‌تواند با یک تغییر دستور کار از سیاسی به اقتصادی ـ که مسلما تهران جهت دهنده و تعیین کننده آن خواهد بود ـ فضا و مفهوم عدم تعهد را به نفع اوضاع کنونی تغییر داده و با در نظر آوردن ظرفیت‌های موجود در میان کشورهای شرکت کننده در اجلاس، بهترین و مهمترین گزینه را برای ائتلاف در نظر آورد.
این امر در نگاه نخست، بسیار ساده و قابل حصول است؛ اما در عمل و با توجه به شرایط تحریمی ایران، نیازمند یک دیپلماسی خلاق و هوشمندانه است. نخستین گام در این راه ـ همان گونه که گفته شد ـ تغییر مفهوم عدم تعهد، از یک کارویژه سیاسی ـ که در شرایط امروز جهانی چندان مفهومی ندارد ـ به یک مضمون اقتصادی است. در این میان، حضور کشورهایی چون چین و هند، نخستین برگ برنده ایران است که تهران می‌تواند از آن و در راستای تغییر شرایط تحریمی بهره گیرد.
منبع: تابناک
پ/ن:خداییش اگه بتونیم شرایط رو به سمت عدم تعهد اقتصادی ببریم مضاف بر پیداشدن یه افق وسیع توی دید مسئولین این کشور ها میتونیم یه برد دیپلماسی وسیع هم داشته باشیم. خدا کنه که اینطوری بشه...
